Προβιοτικά: Οφέλη και αντενδείξεις
Προβιοτικά και πρεβιοτικά
Με τον όρο προβιοτικά προϊόντα εννοούμε τροφές ή διατροφικά συμπληρώματα τα οποία περιέχουν προβιοτικα συστατικά. Τα προβιοτικά συστατικά (probiotics) είναι ζωντανοί μη παθογόνοι μικροοργανισμοί (βακτήρια) που εισέρχονται μέσω της διατροφής στο ανθρώπινο σώμα, επιβιώνουν κατά την διάρκεια του περάσματος τους μέσα από την γαστρεντερική οδό και είναι ωφέλιμα για την υγεία μας, όταν καταναλώνονται σε επαρκείς ποσότητες.
Στα προβιοτικά προϊόντα περιλαμβάνονται κυρίως το γιαούρτι, ζυμωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα και ορισμένοι χυμοί. Μπορούν, επίσης, να βρεθούν σε συμπληρώματα, όπως ταμπλέτες, κάψουλες ή φακελάκια, στα οποία το προϊόν βρίσκεται υπό μορφή σκόνης.
Τα προβιοτικά είναι συνήθως βακτήρια, αλλά υπάρχει επίσης ένα είδος ζύμης που μπορεί να λειτουργήσει ως προβιοτικό. Μπορείτε να πάρετε τα προβιοτικά από κατάλληλα διατροφικά συμπληρώματα, καθώς και από τροφές, που παρασκευάζονται με βακτηριακή ζύμωση. Τέτοιες τροφές είναι το γιαούρτι, το κεφίρ και άλλες.
Τα προβιοτικά δεν θα πρέπει να συγχέονται με τα πρεβιοτικά (προσοχή στο “ε”), τα οποία είναι διαιτητικές ίνες, με τις οποίες τρέφονται τα φιλικά βακτήρια που βρίσκονται ήδη στο έντερο.
Υπάρχουν δεκάδες διαφορετικά προβιοτικά βακτήρια, που έχει αποδειχθεί ότι έχουν οφέλη για την υγεία. Οι πιο κοινές ομάδες περιλαμβάνουν τις ποικιλίες Lactobacillus και Bifidobacterium. Έπειτα, υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη σε κάθε ποικιλία και κάθε είδος έχει πολλά στελέχη.
Κάθε τύπος προβιοτικών συμβάλλει σε διαφορετικές συνθήκες υγείας. Ως εκ τούτου, η επιλογή του σωστού τύπου (ή τύπων) προβιοτικών είναι κρίσιμη. Πολλά προβιοτικά συμπληρώματα συνδυάζουν διαφορετικά είδη μαζί στην ίδια τροφή. Αυτά είναι γνωστά και ως προβιοτικά ευρέος φάσματος, ή πολυ-προβιοτικά.
Τα οφέλη των προβιοτικών
Τα προβιοτικά βακτήρια μπορεί να ασκούν ευεργετικές δράσεις με πολλούς τρόπους. Κάποια μπορεί να παράγουν αντιμικροβιακές ουσίες, μερικά ανταγωνίζονται τα παθογόνα βακτήρια του εντέρου για τα θρεπτικά συστατικά ή για θέσεις δέσμευσης στο τοίχωμα του εντέρου και άλλα ρυθμίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα του ξενιστή (δηλαδή, του οργανισμού μέσα στον οποίον ζουν και αναπτύσσονται). Μια άλλη πιθανή θετική επίδραση περιλαμβάνει την προφυλακτική δράση έναντι του καρκίνου. Για την επίδραση στην χοληστερόλη (χοληστερίνη) τα αποτελέσματα είναι αντιφατικά.
Να σημειωθεί ότι ο άνθρωπος δεν αποτελείται μόνο από τα δικά του κύτταρα, αλλά τον ολοκληρώνουν 100 τρισεκατομμύρια μικρόβια, το λεγόμενο μικροβίωμα (microbiome).
Προβιοτικά και Γαστρεντερικές Διαταραχές
Οι γαστρεντερικές διαταραχές αποτελούν πλέον μια από τις συχνότερες αιτίες επίσκεψης των καταναλωτών στο φαρμακείο.
Τα τελευταία χρόνια είναι πολύ διαδεδομένη η χορήγηση προβιοτικών και όχι αδίκως, καθώς αυτά είναι ένας άμεσος, αποτελεσματικός και πάνω από όλα ασφαλής τρόπος για την αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών.
Σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα, ένας στους πέντε Έλληνες υποφέρει από δυσκοιλιότητα.
Η δυσκοιλιότητα μπορεί να αποτελεί για κάποιους ένα μόνιμο πρόβλημα και σε άλλους να είναι περιστασιακή.
Δεδομένου ότι αυτή συνήθως οφείλεται στη διαταραχή της εντερικής χλωρίδας, η χορήγηση ενός προβιοτικού μπορεί να συμβάλλει στην αποκατάσταση της χλωρίδας και στη μείωση της δυσκοιλιότητας.Τα προβιοτικά στελέχη που έχουν μελετηθεί για τη συγκεκριμένη δράση είναι αρκετά.Μεταξύ αυτών είναι και πολλά γαλακτικά βακτήρια όπως τα L.acidophilus, L.casei και L.rhamnosus.
Υπάρχουν και αντενδείξεις
Υπάρχουν επιστήμονες που αμφιβάλλουν για τη χρησιμότητα των προβιοτικών στηριζόμενοι σε κάποιες έρευνες όπου η χρήση προβιοτικών δεν έφερε κανένα απολύτως αποτέλεσμα στην αλλαγή της μικροβιοχλωρίδας του εντέρου προς το καλύτερο. Οι επιστήμονες αυτοί υποστηρίζουν ότι δεν είναι δυνατόν να φτάσουν ζωντανά τα προβιοτικά στο έντερο μετά την πέψη και αν φτάσουν θα είναι μια μικρή ποσότητα μη ικανή να αλλάξει το περιβάλλον.
Τα προβοτικά αντενδείκνυνται σε:
- Ατομα με παγκρεατιτιδα καθώς μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές επιπλοκές, ακόμη και θάνατο
- Σε βρέφη κάτω των 6 μηνών γιατί δεν έχουν ώριμο πεπτικό σύστημα
- Σε ασθενείς με ανοσοκαταστολή γιατί τα βακτήρια θα αναγνωριστούν σαν εισβολείς από τον οργανισμο.
- Συμβουλευτείτε τον ιατρό σας πριν ξεκινήσετε την κατανάλωση προβιοτικών και πρεβιοτικών.
Πηγές: