Λινέλαιο και λιναρόσπορος
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Το λινέλαιο καλλιεργείται σε όλο τον κόσμο για το έλαιο και τις φυτικές ίνες. Το έλαιο λιναρόσπορου έχει προληπτικές ιδιότητες ασθένειας και οφέλη για την υγεία σχετικά με στεφανιαία νόσο, ορισμένα είδη καρκίνου, νευρολογικές και ορμονικές διαταραχές.
Έχει χρησιμοποιηθεί παραδοσιακά ως λειτουργικό τρόφιμο. Το έλαιο λιναρόσπορου είναι η πλουσιότερη πηγή της ALA, γεγονός που καθιστά περίπου 55 – 60% των συνολικών λιπαρών οξέων. Ο λιναρόσπορος είναι πλούσιος σε λίπος, πρωτεΐνες και διαιτητικές ίνες.
Γενικά:
O λιναρόσπορος περιέχει 40% έλαιο, 30% ίνα διαίτης, 20% πρωτεΐνη, 4% τέφρα και 6% υγρασία. Τα πιο σημαντικά συστατικά του λιναρόσπορου είναι 41% FAT, 28% διαιτητικές ίνες, 21% PRO και 3% CHO, πηγή μαγνησίου, κάλιο, ψευδάργυρο και βιταμίνες Β, διαλυτές ίνες (25%) και αδιάλυτες ίνες (75%). Το λινέλαιο είναι 73% PUFA, 18% MUFA, 9% SFA πλουσιότερη πηγή ωμέγα-3-λιπαρών οξέων, 55% ALA των συνολικών λιπαρών οξέων. Μια καλή πηγή του φυτοοιστρογόνου που ονομάζεται λιγνάνες, προσφέρει πιθανή πρόληψη του καρκίνου του μαστού.
Ο λιναρόσπορος εμφανίζει ενδείξεις της πεπτικότητας, των βιοενεργών πεπτιδίων, της αντιμικροβιακής, του αντι-Πάρκινσον, της αντι-πολλαπλασιαστική, των αντιυπερτασικών, των αντικαρκινικών, της ανοσοποιητικής ενίσχυσης, κατά του έλκους και των αντιοξειδωτικών δραστηριοτήτων.
Η συγκεκριμένη ανασκόπηση καλύπτει την ευεργετική επίδραση του λιναρόσπορου και του λινελαίου στην υγεία.
ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ
Λιναρόσπορος, ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, ίνες, PUFA, φυτοστρογόνα, οφέλη υγείας.
Ο λιναρόσπορος είναι μια σημαντική ελαιούχος καλλιέργεια που καλλιεργείται σε όλο τον κόσμο από το έλαιο και τις ίνες. Ο λιναρόσπορος είναι η ετήσια ποικιλία του Linum usitatissimum που είναι ένα μέλος της οικογένειας Linaceae (Freeman et al., 1995).
Περίπου 200 είδη είναι γνωστά (Κάρτερ, 1993). Ο λιναρόσπορος καλλιεργείται σε περισσότερες από 50 χώρες. Ο Καναδάς είναι ο παραγωγός μεγάλων ποσοτήτων λιναρόσπορου, που ακολουθείται από Ηνωμένες Πολιτείες, Κίνα και Ινδία (Rubilar et al., 2010).
Οι σπόροι έχουν μια τραγανή και ελαστική σύσταση και μια ευχάριστη γεύση καρυδιού. Οι σπόροι έχουν χρώμα κίτρινο, ανοιχτό καφέ ή σκούρο καφέ, με διαφορετικό σχήμα, είτε επίπεδο, ωοειδή είτε στρογγυλό. (Reed, 1976).
Ο λιναρόσπορος περιέχει περίπου 36 – 40% έλαιο, που χρησιμοποιείται για την παραγωγή χρωμάτων, βερνικιών, μελανιών, σαπουνιών, κτλ (Ελ-Beltagi et al., 2007 · Nagaraj, 2009).
Ωστόσο, με τη πάροδο του χρόνου , το έλαιο λιναρόσπορου γίνετε όλο και πιο δημοφιλής ως λειτουργικό τρόφιμο στην αγορά λόγω των οφελών της υγείας που έχουν αναφερθεί και για τις προληπτικές ιδιότητες ασθενειών viz: στεφανιαία νόσο, ορισμένα είδη καρκίνου, νευρολογικές και ορμονικές διαταραχές (Oomah και Mazza, 2000. Herchi et al., 2010).
Το έλαιο λιναρόσπορου είναι η πλουσιότερη πηγή της ΑΛΑ, γεγονός που καθιστά περίπου το 55 – 60% των συνολικών λιπαρών οξέων (Bozan και Temelli, 2002).
Ωστόσο, έχει υψηλή περιεκτικότητα σε ωμέγα-3 λιπαρό οξέα καθιστά το έλαιο λιναρόσπορου ιδιαίτερα-ευαίσθητο στη θερμότητα, το οξυγόνο και το φως (Choo et al., 2007). Η Ινδία είναι ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς των ελαιούχων σπόρων στον κόσμο και ο τομέας αυτός έχει μια σημαντική θέση στη γεωργική οικονομία. Η Ινδία συμβάλλει 6-7% στη παραγωγή ελαιούχων σπόρων στον κόσμο (Holman RT, 1998).
Ο λιναρόσπορος έχει καταναλωθεί για αιώνες για την καλή του γεύση και τις θρεπτικές του ιδιότητες. Ο λιναρόσπορος είναι πλούσιος σε λιπαρά, πρωτεΐνες και φυτικές ίνες. Περιέχει 40% λάδι, 30% ίνα, 20% πρωτεΐνη, 4% τέφρα και 6% υγρασία. (Zhang, et al., 2008, Wang κ.ά., 2008).
Η σύνθεση του λιναρόσπορου ποικίλλει ανάλογα με το είδος και τη μέθοδος ανάλυσης (Daun et al., 2003). Το έλαιο λιναρόσπορου έχει πολύ υγιές προφίλ λιπαρών οξέων, με χαμηλά επίπεδα (περίπου 9%) κορεσμένων λιπαρών, μέτρια επίπεδα (18%) μονοακόρεστων λιπαρών και υψηλή συγκέντρωσης (73%) πολυακόρεστων λιπαρών οξέων (PUFA).
Το περιεχόμενο των PUFA αποτελείται από περίπου 16% ω-6 λιπαρά οξέα, κυρίως ως λινελαϊκό οξύ (LA) και 57% άλφα-λινολενικό οξύ (ALA C18:3n-3), ένα ωμέγα-3 λιπαρό οξύ. Το χρώμα του σπόρου καθορίζεται από την ποσότητα της χρωστικής που εμφανίζεται, ένα χαρακτηριστικό που μπορεί να αλλάξει από το φυσιολογικό φυτό πρακτικής αναπαραγωγής. (Ganorkar et al., 2013)
Οφέλη λιναρόσπορου για την υγεία
Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα έχουν ένα ρόλο εξισορρόπησης στη διατροφή. Διορθώνουν τις ανισορροπίες στις σύγχρονες δίαιτες που οδηγούν σε προβλήματα υγείας. Μπορούμε να εξισορροπήσουμε την κατανάλωση των ωμέγα 3 λιπαρών οξέων με την προσθήκη λιναρόσπορων στη διατροφή μας.
Ο λιναρόσπορος παρέχει οφέλη για την υγεία: Υπάρχει χαμηλότερος κίνδυνος για καρδιακές παθήσεις όπου ο λιναρόσπορος βοηθά στην πρόληψη της αρτηριοσκλήρυνσης. Ο λιναρόσπορος κάνει τα αιμοπετάλια λιγότερο κολλώδη λόγω της μετατροπής του αλφα-λινολενικού οξέος του λιναρόσπορου σε εικοσαπεντανοϊκό Οξύ (EPA).
Το λιναροσπορέλαιο μειώνει την αυξημένη πίεση του αίματος στην υπέρταση λόγω της παρουσίας μιας ουσίας παρόμοιας χημικά με την προσταγλανδίνη Ε1.
Το 2002, η αμερικανική ένωση δημοσίευσε μια επιστημονική κοινοποίηση επικυρώνοντας τη χρήση ωμέγα-3 λιπαρών οξέων και στην αρχική και δευτεροβάθμια πρόληψη (Etherton PM, et al., 2002).
Η καταπολέμηση της αρτηριοσκλήρωσης και η επίδραση των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων έχουν ερευνηθεί εντατικά.
Οι δόσεις 2-6 g/d ωμέγα-3 λιπαρών οξέων φαίνονται ικανές να μειώσουν τα επίπεδα τριγλυκεριδίων στο πλάσμα και να αυξήσουν την HDL σε αντίθεση με την LDL και της χοληστερόλης που παραμένει σταθερή ή μειώνεται ελαφρώς (Mensink RP, et al, 1990).
Χαμηλότερος κίνδυνος για καρδιακές παθήσεις
Η πρόληψη ορισμένων μορφών καρκίνου λιναρόσπορου περιέχει διαιτητικές ίνες και ωμέγα-3 λιπαρά με τη μορφή ALA, η οποία μπορεί να συμβάλει στη μείωση του κινδύνου καρκίνου. Επιπλέον, μια πρόσφατη μελέτη με γυναίκες που διαγνώστηκαν με καρκίνο του μαστού έδειξε επιβράδυνση της αύξησης του όγκου με την προσθήκη λιναρόσπορου στη διατροφή τους.
Το 2009 πραγματοποιήθηκε μια δοκιμή η οποία διαπίστωσε ότι ένα συμπλήρωμα του εικοσαπεντανοϊκό οξέος βοήθησε τους ασθενείς με καρκίνο να διατηρήσουν τη μυϊκή τους μάζα (Ryan AM, et al., 2009). Επιπλέον έχει αναφερθεί ότι η έκφραση ορισμένων ογκογονιδίων διαμορφώνεται από τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα (Fernandes G, et al., 1990).
Το 2007 έγινε συστηματική ανασκόπηση στις δώσεις ω-3 λιπαρών οξέων και βρέθηκαν ενδείξεις ότι δια του στόματος δώσεις ω-3 λιπαρών οξέων αποτελούν συμπληρωματικά οφέλη για τους ασθενής με καρκίνο. (Colomer R, et al., 2007). Σε γενικές γραμμές συμβάλλει στη μείωση των βιοχημικών παραγόντων που συνδέονται με τον καρκίνο (Kimura Y, 2001).
Διαβήτης
Μελέτες έδειξαν ότι ο λιναρόσπορος μειώνει τη γλυκόζη του αίματος σε υγιείς, νεαρούς και ενήλικες. Η επίδραση του λίνου στην διατροφή των ατόμων με διαβήτη τύπου 2 , ερευνάται μέχρι σήμερα. Επίσης βοηθά στον έλεγχο της γλυκόζης σε διαβητικούς. (Cunnane, 1993). Τον Μάρτιο του 2007, στο περιοδικό της «Αθηροσκλήρωσης», ανατέθηκαν τυχαία σε 81 άνδρες από την Ιαπωνία με ανθυγιεινά επίπεδα σακχάρου στο αίμα, η λήψη 1800 mg ημερησίως εικοσαπεντανοϊκού οξέος (EPA) με το άλλο μισό να είναι η ομάδα ελέγχου.
Σύνθεση βιο-μεμβρανών:
Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα είναι ικανά να τροποποιήσουν κυτταρικές λειτουργίες που καθορίζονται από τα φυσικά χαρακτηριστικά των βιο-μεμβρανών, όπως η σύνθεση του περιεχομένου των φωσφολιπίδιων και της χοληστερόλης (Galli C, et al., 1971).
Πεπτικό σύστημα
Μελέτες βασισμένες σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας δείχνουν πως ο λιναρόσπορος βοηθά στην αύξηση της συχνότητας της πέψης του εντέρου και της ανακούφιση του από τη δυσκοιλιότητα. Το έλαιο λιναρόσπορου βελτιώνει συχνά τη λειτουργία του ήπατος.
Σύστημα απέκκρισης
Το έλαιο λιναρόσπορου είναι χρήσιμο στη θεραπεία μερικών περιπτώσεων οιδήματος.
Μάτια και όραση
Το έλαιο λιναρόσπορου μπορεί να βελτιώσει την όραση και την αντίληψη των χρωμάτων. Το DHA διαδραματίζει σημαντικό ρόλο για το σχηματισμό, την ανάπτυξη, και την εργασία του εγκεφάλου και του αμφιβληστροειδή (Sangiovanni JP, και λοιποί,2005).
Μαλλιά
Το έλαιο λιναρόσπορου έχει διάφορα οφέλη στην υγεία για τη θεραπεία της πιτυρίδας όπως και για τα διαστρέμματα ή τους μώλωπες (Bryan, et al., 2010). Το Λινέλαιο μπορεί να ανακουφίσει ορισμένες περιπτώσεις αλωπεκίας. Μία κουταλιά της σούπας λιναροσπορέλαιου ημερησίως μπορεί να βελτιώσει την κατάσταση των θαμπών μαλλιών.
Ανοσοποιητικό σύστημα: Θεραπεία για τις διαταραχές του ανοσοποιητικού
Το έλαιο λιναρόσπορου διαδραματίζει επίσης έναν ρόλο για τη βελτίωση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού, που περιέχει το άλφα-λινελαϊκό οξύ και τη λιγνίνη, όπου έχουν επιδείξει ευεργετική επίπτωση επηρεάζοντας τα κύτταρα του ανοσοποιητικού και εκκρίνοντας διαμεσολαβητές, όπως εικοσανοείδες και κυτοκίνες όπου μέσω αυτών των μηχανισμών ο λιναρόσπορος μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην κλινική διαχείριση για τα αυτοάνοσα νοσήματα και για ορισμένες ορμόνες του προστάτη.
Οι λιγνάνες και τα ALA στο λινάρι βοηθούν στην πρόληψη για φλεγμονή που επηρεάζει το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος.
Ο λιναρόσπορος στη διατροφή μπορεί να είναι χρήσιμος στη θεραπεία τέτοιων άνοσων διαταραχών, όπως η ρευματοειδή αρθρίτιδα, η ψωρίαση και η λύκος.
Η κατανάλωση αιθυλικής εικοσαπεντανοϊκής αιθυλεστέρας (Ε-ΕΡΑ)βοηθά στη μερική αντιμετώπιση της εξασθένισης της μνήμης σε έναν μοντέλο της νόσου του Alzheimer (Taepavarapruk P, et al., 2009) και παράγει στατιστικά ασήμαντη μείωση της ανθρώπινης κατάθλιψης (Mischoulon D, et al., 2009).
Το έλαιο λιναρόσπορου είναι το μόνο διαιτητικό έλαιο που επιτρέπεται στην ορθομοριακή θεραπεία της επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας του Συνδρόμου AIDS. Το έλαιο λιναρόσπορου ανακουφίζει μερικές αλλεργίες, αιτίες συμπληρωμάτων για τη βελτίωση της κατάστασης των ατόμων που πλήττονται με δισκοειδής ερυθηματώδη λύκο.
Τα ωμέγα-3 τα λιπαρά οξέα τροποποιούν τη λειτουργία των ενζυμικών μεμβρανικών
συστημάτων, για τη μεταγωγή σήματος, (Έρικσον KL, et al., 1995) και τη λειτουργία δεκτών (Pietsch α, et al., 1995). Για τους ανθρώπους η απελευθέρωση των ιντερλευκίνης 1 και TNF επηρεάζεται από τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και θα μπορούσε να αλλάξει το ποσοστό αναπαραγωγής του ιού HIV (Weinroth SE, et Al., 1995).
Μεταβολισμός:
Το έλαιο λιναρόσπορου αυξάνει την παραγωγή της ενέργειας του σώματος. Το έλαιο λιναρόσπορου διευκολύνει την απώλεια βάρους σε άτομα που πλήττονται από την παχυσαρκία. Το λιναροσπορέλαιο βελτιώνει την αντοχή (αυξάνοντας την παραγωγή ενέργειας). Ο μεταβολισμός των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων EPA, DHA και ALA παίζουν σημαντικό ρόλο στην παραγωγή εικοσανοειδών (θρομβοξάνης, λευκοτριένια, προσταγλανδινών), που αντανακλούν στη χρόνια αγγειακή νόσο. (Andrew P, et al., 2006).
Μυοσκελετικό σύστημα:
Το έλαιο λιναρόσπορου μειώνει το χρόνο ανάκτησης κουρασμένων μυών μετά την άσκηση. Το λιναροσπορέλαιο ανακουφίζει τα συμπτώματα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Αυτό το έλαιο επιταχύνει την επούλωση των διαστρεμμάτων. Το άλφα-λινολενικό οξύ, αποτρέπει την υπερβολική οστική ανατροπή μετά την κατανάλωση τροφών πλούσιων σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα. (Griel ΑΕ, et Al., 2006).
Νευρικό σύστημα
Το έλαιο λιναρόσπορου αντιμετωπίζει αποτελεσματικά μερικές περιπτώσεις κατάθλιψης, και βελτιώνει την ψυχική λειτουργία του ηλικιωμένων. Το έλαιο λιναρόσπορου είναι ευεργετικό και θεραπευτικό και βελτιώνει συχνά τα συμπτώματα της κατά πλάκας σκλήρυνσης. Αυτό το πετρέλαιο βελτιώνει τη συμπεριφορά των σχιζοφρενικών.
Αναπνευστικό σύστημα
Το έλαιο λιναρόσπορου ανακουφίζει μερικές περιπτώσεις του άσθματος.
Σεξουαλικό γυναικείο σύστημα
Το έλαιο λιναρόσπορου ανακουφίζει μερικές περιπτώσεις του προ-εμμηνορροϊκού συνδρόμου (PMS). Το έλαιο λιναρόσπορου καθιστά ευκολότερη την παράδοση και παράγει υγιέστερους απογόνους στην εγκυμοσύνη. Τα φυτοοιστρογόνα είναι ενώσεις φυτικής προέλευσης (δηλ., ισοφλαβόνες) που έχουν παρόμοια χημική δομή με τα ενδογενή οιστρογόνα και έχουν τη δυνατότητα να ενεργήσουν με ίδιο τρόπο τους ιστούς των οστών. (Miksicek RJ, 1994).
Ο λιναρόσπορος είναι η πιο κοινή πηγή φυτοοιστρογόνου. Οι προστατευτικές επιδράσεις του φυτοοιστρογόνου στα οστά μείωσαν τις αναφορές σίτισης σε 2 μόνο άτομα. (Potter SM et al., 1998); (Alekel, DL et al., 2000).
Δέρμα και νύχια:
Το έλαιο λιναρόσπορου επιταχύνει την επούλωση των μελανιών. Είναι χρήσιμο στη θεραπεία του εκζέματος και της ψωρίασης. Το έλαιο λιναρόσπορου αυξάνει τη δύναμη των νυχιών και ενισχύει τα νύχια που σπάνε εύκολα. Η συμπλήρωση του λιναρόσπορου μειώνει την ευαισθησία του δέρματος και βελτιώνει τη λειτουργία φραγμού και της κατάστασης του δέρματος. (Neukam Κ, 2010)
Αντιφλογιστικός ρόλος:
Η ΕΡΑ έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες (ΑΠ Simopoulos, 2004). Η κλινική σημασία των ωμέγα λιπαρών οξέων έγκειται πρωτίστως στο ρόλο που διαδραματίζουν τα φλεγμονώδη γεγονότα στο σώμα.
Πράγματι, η αλληλεπίδραση μεταξύ των προ-φλεγμονωδών μορίων που προέρχονται από τα ω-6 λιπαρά οξέα PUFAs και τις αντιφλεγμονώδεις δράσεις των μορίων που προέρχονται από τα ωμέγα-3 PUFAs έχουν σημαντικά καρδιαγγειακά οφέλη που αποδίδονται στην αυξημένη κατανάλωση των ωμέγα-3 και την ταυτόχρονη μείωση της κατανάλωσης των ωμέγα-6 PUFAs (Kapoor and Huang YS., 2006).