Φύλλα Αλεξανδρείας

Ένα ακόμα σημαντικό θεραπευτικό μέσον κατά της δυσκοιλιότητας είναι το αφέψημα-τσάι από τα φύλλα Αιγύπτου ή αλλιώς τα φύλλα Αλεξανδρείας. Η λατινική ονομασία του βοτάνου είναι Cassia angustifolia (Κασσία η στενόφυλλη) ή αλλιώς Cassia senna (Κασσία η Σέννα). Ανήκει στην οικογένεια των Χερδωπών και μπορούμε στο εμπόριο να το συναντήσουμε με την απλή ονομασία Σέννα, Κασσία, Συναμική, φύλλα Αλεξανδρείας ή αλλιώς φύλλα Αιγύπτου.

Η Σέννα για χιλιετίες έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο ως βότανο στη λαϊκή ιατρική. Σέννα είναι η αραβική ονομασία του βοτάνου το οποίο για πρώτη φορά χρησιμοποίησαν για τις θεραπευτικές του ιδιότητες οι Άραβες γιατροί Serapion και Mesue. Κύρια το καλλιεργούσαν στην περιοχή της Νουβίας και στο Χαρτούμ (Σουδάν). Από κει με καμήλες το έφερναν στο Ασσουάν και δια μέσου του Νείλου έφτανε στη Μεσόγειο και από κει σε Ευρώπη και Ασία.

Η ονομασία φύλλα Αλεξανδρείας βγήκε γιατί το λιμάνι της Αλεξάνδρειας για εκατονταετίες ήταν ο κύριος κόμβος μεταφοράς του.

Τον 11ο αιώνα, εισήχθη από τους Άραβες, στη Βενετία, αλλά στην Ευρώπη, η χρήση των φύλλων της Σέννα διαδόθηκε μόνο κατά το τέλος του Μεσαίωνα.

Στη σύγχρονη ιατρική έχει χρησιμοποιηθεί από την δεκαετία του 50 ως καθαρτικό.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ελληνικού Ιδρύματος Γαστρεντερολογίας, το 16% των Ελλήνων έχει αντιμετωπίσει το πρόβλημα τουλάχιστον μία φορά στους τελευταίους 12 μήνες, ενώ το 20% το έχει αντιμετωπίσει τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του.

Τα ποσοστά αυτά είναι σχεδόν διπλάσια από τον μέσο όρο των υπόλοιπων χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης ο οποίος κυμαίνεται κοντά στο 9%. Το 51% των πασχόντων αποδίδει το πρόβλημα στην κακή διατροφή και το 30% πιστεύει ότι ευθύνεται το άγχος και η πίεση της καθημερινότητας.

Τα φύλλα Αλεξανδρείας περιέχουν ουσίες που ονομάζονται γλυκοσίδια ανθρακινόνης, τα οποία παρουσιάζουν αποδεδειγμένη καθαρκτική δράση,

 Οι καρποί και τα φύλλα των φύλλων Αλεξανδρείας περιέχουν τις σεννοσίδες Α και Β (sennosides Α & Β), ουσίες οι οποίες υδρολύονται από τα βακτήρια του εντέρου του ανθρώπου και διασπώνται αποδίδοντας την προηγούμενη δραστική ουσία ανθρακινόνη. Οι σεννοσίδες Α και Β και τα προϊόντα της διάσπασης τους, δρουν στο παχύ έντερο, επιταχύνοντας τη μεταφορά του περιεχομένου του εντέρου στο κόλον.

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΟΣΟΛΟΓΙΕΣ
Μέρος του βοτάνου που χρησιμοποιείται: ΦΥΛΛΑ (ή ΠΕΡΙΚΑΡΠΙΟ).
Σκόνη φύλλων: 0,5-2,0g ημερησίως.

ΩΦΕΛΕΙΑ ΛΗΨΗΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΟΣ SENNA
Καθαρτικό
Η Senna συνιστάται για την ανακούφιση της παροδικής ή ευκαιριακής δυσκοιλιότητας. Υπάρχουν σαφείς αποδείξεις για την καθαρτική δράση της ανθρακινόνης, που περιέχεται στη Senna, ενώ είναι ευρέως γνωστή και κατανοητή και η καθαρτική δράση των σεννοσιδών (sennosides), οι οποίες υδρολύονται από τα βακτήρια του εντέρου και διασπώνται αποδίδοντας το ενεργό συστατικό (anthrone).

Έχει αναφερθεί ότι οι σεννοσίδες Α και Β και τα προϊόντα του μεταβολισμού τους δρουν στο παχύ έντερο, επιταχύνοντας τη μεταφορά στο κόλον. Αυτές οι ενώσεις ενισχύουν επίσης την έκκριση νερού στο κόλον (1). Η Senna δρα περίπου 8-10 ώρες μετά από τη στιγμή της λήψης της (2). Η συνθέταση του νιτρικού οξειδίου μπορεί επίσης να εμπλακεί στην έκκριση υγρών που προκαλεί η Senna και στην εμφάνιση διάρροιας (3,4). Σε σύγκριση με τις συμβατικές θεραπείες, η Senna φαίνεται να είναι πιο αποτελεσματική ως καθαρτικό. Προστασία του Ήπατος Πολλές μελέτες καταδεικνύουν ότι τα γλυκοσίδια (glycosides), που περιέχει η Senna και συγγενικά της είδη φυτών, έχουν αντιτοξική δραστηριότητα στο ήπαρ.

ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ
Η Senna μπορεί να προκαλέσει ελαφριές κοιλιακές ενοχλήσεις (κράμπες).
Δεν συνιστάται για παρατεταμένη χρήση ως καθαρτικό, αφού η παρατεταμένη χρήση μπορεί να επηρεάσει το ισοζύγιο νερού και ηλεκτρολυτών. Η Senna δεν θα πρέπει να λαμβάνεται από άτομα με εντερική απόφραξη (ειλεό) ή με μη διαγνωσμένα κοιλιακά συμπτώματα.

Συνιστάται η δοσολογία σε σεννοσίδες να μην ξεπερνά τα 15mg σε μια δόση (2). Συνιστάται η διακοπή της λήψης αν παρατηρηθεί κόκκινο χρώμα στα ούρα. Οι έγκυες και οι γυναίκες σε θηλασμό θα πρέπει συμβουλευτούν έναν ειδικό γιατρό πριν χρησιμοποιήσουν τη Senna, καθώς δεν υπάρχουν δεδομένα για την ασφάλεια κατά τη χρήση της για τις συγκεκριμένες περιπτώσεις. Δεν συνιστάται η χρήση της Senna στα παιδιά.
Υποσημείωση: η χρήση μη τυποποιημένων σκευασμάτων Senna θα πρέπει να αποφεύγεται, καθώς οι επιδράσεις τους μπορεί να είναι ποικίλες και απρόβλεπτες.

Αλληλεπιδράσεις-Αντενδείξεις

Άτομα που ακολουθούν φαρμακευτική αγωγή, πάσχουν από Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (IBS) ή από φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου (νόσος του Crohn, σκωληκοειδίτιδα), ελκώδη κολίτιδα, ειλεό, ναυτία, κωλικοειδή θα πρέπει να συμβουλεύονται τον γιατρό τους πριν χρησιμοποιήσουν σκευάσματα με σέννα. Η χρήση σέννας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, του θηλασμού και σε παιδιά κάτω των 7 ετών θα πρέπει επίσης να γίνεται κατόπιν σύστασης του γιατρού, λόγω έλλειψης δεδομένων για ασφαλή χρήση. Η σέννα μπορεί να έχει αλληλεπίδραση με σκευάσματα που περιέχουν καρδιακούς γλυκοσίδες, αντιαρρυθμικά φάρμακα, διουρητικά, αδρενοκρτικοστεροειδή, γλυκύρριζα, διγοξίνη, ινδομεθακίνη, χλωραμφεκινόλη, λιδοκαίνη και με ανταγωνιστές του ασβεστίου και αγωνιστές οπιούχων. Άτομα με νεφρικές διαταραχές θα πρέπει να έχουν υπόψη την πιθανότητα διαταραχών στο ισοζύγιο ηλεκτρολυτών. Η σέννα, όπως όλα τα υπακτικά πιθανώς να μειώνει την απορρόφηση των λιποδιαλυτών βιταμινών Α, D, K & E.

Δείτε εδώ την περιγραφή από τον ΕΟΦ

https://www.eof.gr/assets/circularsactive/SENNOSIDES.pdf

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1.      “Herbal Medicines”, CA Newall, LA Anderson, JD Phillipson, The Pharmaceutical Press, 1996.

2.     “Herbal Drugs and Phytopharmaceuticals”, N Grainger Bissett, Medpharm, 1994.

3.     Eur J Pharmacol, 1996, 301; 1-3:137-142.

4.     Eur J Pharmacol, 1997, 323;1:93-97.

5.     J Pain Symptom Manage, 1998, 15; 1:1-7.

6.     Pharmacology, 1993, 47 supply; 1:253-255.

7.     Martindale the complete drug reference 30th edition

8.     American Botanical Council, Senna leaf, July 21 1993

9.     Lemli J, Metabolism of Sennosides-An Overview. Pharmacology 1988, 36 (suppl.1), 126-128

10.   Godding E.W.Laxatives and the special role of senna. Pharamacology 1988, 36 (suppl.1), 230-236

11.   Laxative (Oral Route) from Mayo clinic. Last updated: Nov. 1, 2012