Μελισσόχορτο το θεραπευτικό
Το μελισσόχορτο ή lemon balm είναι επίσης γνωστό ως μελισσόφυλλο ή μελισσοβότανο ή αγριομέλισσα ή μελιττίς ή μελισσάκι ή κιτροβάλσαμο.
Ανήκει στην οικογένεια των χειλανθών (lamiaciae) και η επιστημονική του ονομασία είναι Melissa Officinalis .
Το μελισσόχορτο (ή Melissa officinalis), που σημαίνει «φύλλο της μέλισσας», επειδή χάρη στη μεγάλη περιεκτικότητα του φυτού σε νέκταρ αποτελεί ιδανικό μέρος για να αναζητήσουν τροφή οι μέλισσες. Το μελισσόχορτο μυρίζει λεμόνι, περιέχει μεταξύ άλλων πτητικά έλαια (γνωστά για τις χαλαρωτικές τους ιδιότητες), πολυφαινόλες, τανίνες και φλαβονοειδή, ενώ η δράση του στηρίζεται κυρίως στα αιθέρια έλαια που περιέχονται στη σύστασή του (κιτράλη, κιτρονελλάλη, λιναλοόλη, γερανιόλη).
Ήταν γνωστό στην αρχαιότητα και αναφέρεται από τους Πλίνιο, Θεόφραστο και Διοσκουρίδη με τις ονομασίες μελόφυλλον, μελίτταιον και μελίτιον. Ήταν αφιερωμένο στη θεά Άρτεμις και ιδιαίτερα αγαπητό στον τον Αβικέννα, Άραβα γιατρό του 11ου αι.
Στη σύγχρονη βοτανοθεραπεία το Μελισσόχορτο χρησιμοποιείται κυρίως για την αντιμετώπιση διαταραχών του νευρικού συστήματος καθώς και στην αποφυγή ανάπτυξης έλκους. Το Μελισσόχορτο είναι αγχολυτικό (παρουσιάζει αντικαταθλιπτική δράση) και ήπια ηρεμιστικό. Η κατανάλωση του βοηθάει στην αντιμετώπιση του άγχους και της υπερέντασης, ενώ ταυτόχρονα είναι αποτελεσματικό σε περιπτώσεις αϋπνίας. Κλινικές μελέτες έδειξαν πως η δράση του αυτή οφείλεται, κατά κύριο λόγο, στοροσμαρινικό οξύ (rosmarinic acid).
Ρόφημα από φύλλα μελισσόχορτου θεωρείται ότι έχει αντισπασμωδική, αντιφλεγμονώδη και αντιοξειδωτική του δράση και δρα ως τονωτικό του κυκλοφορικό συστήματος και της καρδιάς. Επίσης έχει δειχθεί ότι έχει αντιμικροβιακή δράση, αν και αυτή είναι πολύ πιο ασθενής από ότι άλλων φυτών. Επίσης έχει χρησιμοποιηθεί για να αντιμετωπιστεί η αϋπνία και διάφορες πεπτικές διαταραχές.
Τέλος έχει δειχθεί ότι βελτιώνει την πνευματική διαύγεια και την μνήμη και έχει βοηθήσει σε μικρό αριθμό κλινικών δοκιμών ανθρώπους που πάσχουν από ήπια συμπτώματα της νόσου Αλτσχάιμερ.
Πρόσφατη συστηματική έρευνα σε φοιτητές έδειξε πως η κατανάλωση Μελισσοχορτου μείωνε σημαντικά το stress κατά τη διάρκεια των εξετάσεων – οδηγώντας σε καλύτερη συγκέντρωση και επιδόσεις (για ως και 6 ώρες μετά τη κατανάλωση).Σε μια άλλη διπλή-τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη, 18 υγιείς εθελοντές έλαβαν 2 ξεχωριστές δόσεις εκχύλισμα μελισσόχορτου (300 mg και 600 mg) ή εικονικό φάρμακο για 7 ημέρες. Στο γκρουπ με 600 mg δόση του μελισσόχορτου έδειξε αυξημένη διάθεση και αυξήθηκαν σημαντικά η ηρεμία και η αυτοσυγκέντρωση.
1. ESCOP monographs on the medicinal use of plant drugs. Fascicule 1. Elburg, European Scientific Cooperative on Phytotherapy, 1996.
2. Nascimento, Gislene G. F.; Locatelli, Juliana; Freitas, Paulo C.; Silva, Giuliana L. (2000). «Antibacterial activity of plant extracts and phytochemicals on antibiotic-resistant bacteria». Brazilian Journal of Microbiology 31: 247–56.
3. Akhondzadeh, S (2003). «Melissa officinalis extract in the treatment of patients with mild to moderate Alzheimer’s disease: a double blind, randomised, placebo controlled trial». Journal of Neurology, Neurosurgery & Psychiatry 74: 863–6.doi:10.1136/jnnp.74.7.863
4. Kennedy, D.O., Wake, G., Savelev, S., Tildesley, N.T.J., Perry, E.K., Wesnes, K.A. and Scholey, A.B. Modulation of mood and cognitive performance following acute administration of single doses of Melissa officinalis (lemon balm) with human CNS nicotinic and muscarinic receptor-binding properties.Neurophysiology. 28, 1871 –81. 2003.
5. Cases, J., Ibarra, A., Feuille`re, N., Roller, M., Sukkar, S.G. Pilot trial of Melissa officinalisL. leaf extract in the treatment of volunteers suffering from mild-to-moderate anxiety disorders and sleep disturbances, Mediterr J Nutr Metab(2011) 4:211–218
6. Awad R, Levac D, Cybulska P, Merali Z, Trudeau VL, Arnason JT. Effects of traditionally used anxiolytic botanicals on enzymes of the gamma-aminobutyric acid (GABA) system.Can J Physiol Pharmacol. 2007 Sep;85(9):933-42.
7. Ballard CG, O’Brien JT, Reichelt K, Perry EK. Aromatherapy as a safe and effective treatment for the management of agitation in severe dementia: the results of a double-blind, placebo-controlled trial with Melissa. J Clin Psychiatry. 2002;63(7):553-8.
8. Blumenthal M, Goldberg A, Brinckmann J. Herbal Medicine: Expanded Commission E Monographs. Newton, MA: Integrative Medicine Communications; 2000:230-232.
9. de Sousa AC, Alviano DS, Blank AF, Alves PB, Alviano CS, Gattass CR. Melissa officinalis L. essential oil: antitumoral and antioxidant activities. J Pharm Pharmacol. 2004;56(5):677-81.
10. Gaby AR. Natural remedies for Herpes simplex. Altern Med Rev. 2006;11(2):93-101.
11. Geuenich S, Goffinet C, Venzke S, Nolkemper S, Baumann I, Plinkert P, Reichling J, Keppler OT. Aqueous extracts from peppermint, sage and lemon balm leaves display potent anti-HIV-1 activity by increasing the virion density. Retrovirology. 2008;5:27.
Precautions
The use of herbs is a time-honored approach to strengthening the body and treating disease. Herbs, however, contain components that can trigger side effects and interact with other herbs, supplements, or medications. For these reasons, you should take herbs with care, under the supervision of a health care provider qualified in the field of botanical medicine.
Pregnant and breastfeeding women should not take lemon balm.
